Sau Bãi Hương (xã Tân Hiệp), Quảng Nam có thêm mô hình cộng đồng thực hiện đồng quản lý trong bảo vệ nguồn lợi thủy sản tại khu vực biển Rạn Bà Đậu (xã Tam Tiến)

Sáng ngày 18/11/2022, tại xã Tam Tiến, huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam đã diễn ra Lễ Công bố Quyết định công nhận và giao quyền quản lý cho tổ chức cộng đồng thực hiện đồng quản lý trong bảo vệ nguồn lợi thủy sản tại khu vực biển Rạn Bà Đậu.

Sự kiện được Trung tâm Bảo tồn sinh vật Biển và Phát triển cộng đồng (MCD) phối hợp cùng Chi cục Thủy sản tỉnh Quảng Nam và UBND xã Tam Tiến tổ chức. Đến tham dự buổi Lễ có Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ Bảo tồn và Phát triển nguồn lợi thủy sản (Tổng cục Thủy sản – Bộ NN&PTNT) Lê Trần Nguyên Hùng cùng hơn 100 đại biểu đại diện các cơ quan, ban ngành Trung ương và địa phương.

Hình 1: Chương trình văn nghệ chào mừng

Hình 2: Đông đảo đại biểu và nhân dân tham dự buổi Lễ

Hoạt động này thuộc khuôn khổ Dự án “Hỗ trợ Việt Nam thực hiện Luật Thủy sản 2017 với các sáng kiến từ trung ương đến địa phương” do MCD thực hiện nhằm hỗ trợ mở rộng thực hành đồng quản lý trong bảo vệ nguồn lợi thủy sản tại 03 tỉnh (Bình Định, Quảng Nam và Khánh Hòa), được Ocean 5 tài trợ thông qua Tổ chức các nhà tư vấn từ thiện Quỹ Rockerfellor (RPA).

Hình 3: Pano chỉ dẫn vị trí, phân vùng khu vực đồng quản lý tại Rạn Bà Đậu (ảnh: MCD)

Rạn Bà Đậu thuộc phạm vi khu vực đồng quản lý có diện tích khoảng 64 ha, với tỉ lệ độ phủ san hô trung bình 30%, là nơi trú ngụ của nhiều loài có giá trị như: tôm hùm, cá mú, cá hồng, các loài ốc biển, tôm bác sĩ, cầu gai, hải sâm,… được giao quyền cho Tổ cộng đồng quản lý, bảo vệ theo Quyết định số 8314/QĐ-UBND ngày 27/10/2022 của UBND huyện Núi Thành.

Theo đó, phạm vi quyền được giao bao gồm: Tổ chức, quản lý hoạt động nuôi trồng thủy sản, bảo vệ và khai thác nguồn lợi thủy sản, du lịch giải trí gắn với hoạt động thủy sản trong khu vực được giao quyền quản lý; thực hiện tuần tra, kiểm tra hoạt động nuôi trồng thủy sản, khai thác, bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản trong khu vực được giao quyền quản lý, yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử lý hành vi vi phạm; ngăn chặn hành vi vi phạm trong khu vực được giao quyền quản lý theo quy định của pháp luật và quy chế hoạt động của tổ chức cộng đồng; được tham vấn đối với dự án, hoạt động có liên quan trực tiếp đến hệ sinh thái hoặc nguồn lợi thủy sản trong khu vực được giao quản lý; hưởng chính sách ưu đãi, hỗ trợ theo quy định của pháp luật; và thành lập quỹ cộng đồng.

Hình 4: Ông Lê Trần Nguyên Hùng – Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ Bảo tồn và Phát triển nguồn lợi thủy sản (thứ 3 từ phải sang) và ông Lê Tấn – Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh Quảng Nam (thứ 5 từ phải sang) trao Quyết định cho các thành viên đại diện Tổ cộng đồng

Lễ công bố có ý nghĩa quan trọng trong việc công nhận của cơ quan nhà nước đối với tổ chức cộng đồng về tinh thần tự chủ và quyết tâm của cộng đồng địa phương, chia sẻ trách nhiệm và phối hợp cơ quan quản lý trong việc gắn với hệ thống bảo vệ nguồn lợi thủy sản quốc gia và có sự liên kết học hỏi trong khu vực duyên hải miền Trung.

Việc thành lập và đi vào hoạt động của mô hình đồng quản lý nguồn lợi thủy sản tại Rạn Bà Đậu, xã Tam Tiến, huyện Núi Thành không chỉ phù hợp với kế hoạch của địa phương cũng như định hướng quốc gia trong việc mở rộng khu bảo vệ hệ sinh thái biển và nguồn lợi thủy sản mà còn góp phần thu hút nguồn lợi các loài thủy hải sản, hỗ trợ cho kế hoạch sinh kế của người dân trong vùng và phục hồi, nâng cao chất lượng và giá trị sản phẩm mà không gây thiệt hại tới môi trường, hệ sinh thái. Đây là một trong những minh chứng rõ nét nhất của việc cụ thể hóa các quy định của Luật Thủy sản 2017 và Nghị định 26/2019/NĐ-CP, hướng đến phục hồi hệ sinh thái rạn san hô, giảm cường lực khai thác quá mức và phát triển sinh kế hướng đến quản lý thủy sản bền vững.

Đồng quản lý là tiến trình liên tục đòi hỏi sự tham gia và cam kết của nhiều bên đặc biệt của chính quyền địa phương, năng lực của cộng đồng là cốt lõi để duy trì và phát triển. Chính vì vậy, để hoạt động của Tổ cộng đồng thực hiện đồng quản lý trong bảo vệ nguồn lợi thủy sản tại khu vực biển Rạn Bà Đậu, xã Tam Tiến được phát huy và hoạt động hiệu quả cần sự chỉ đạo, hướng dẫn của Vụ Bảo tồn và Phát triển nguồn lợi thủy sản, sự quan tâm hỗ trợ và tham gia phối hợp của Chi cục Thủy sản tỉnh Quảng Nam, Hội nghề cá tỉnh Quảng Nam, UBND huyện Núi Thành, UBND xã Tam Tiến, Đồn Biên phòng Tam Thanh, Ban Quản lý Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm, Tiểu khu Bảo tồn biển thôn Bãi Hương (xã Tân Hiệp) cùng các tổ chức, hội đoàn thể, đặc biệt là sự nhất trí đồng lòng của người dân địa phương.

Hình 5: Bà Trần Thị Hồng Thúy – Giám đốc BQL Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm chia sẻ kinh nghiệm quản lý và hoạt động của Tiểu khu Bảo tồn biển thôn Bãi Hương

Được biết, trước đó vào năm 2013, UBND tỉnh Quảng Nam đã lần đầu tiên công nhận và giao quyền quản lý, bảo vệ 19,05 km2 diện tích mặt nước biển cho Tiểu khu Bảo tồn biển thôn Bãi Hương, xã Tân Hiệp, thành phố Hội An (theo Quyết định số 20/2013/QĐ-UBND ngày 03/7/2013). Đây không chỉ là mô hình đầu tiên của tỉnh Quảng Nam trong việc giao quyền quản lý, bảo vệ và khai thác bền vững tài nguyên biển cho cộng đồng mà còn là điển hình trong cả nước về nghiên cứu, xây dựng và hiện thực hóa các cơ chế chính sách, quy định liên quan đến đồng quản lý bảo vệ nguồn lợi thủy sản.

Văn Hiệp – BQL Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm